UWAGA: NOWE PRZEPISY

Z dniem 1 stycznia 2025 wchodzi w życie ustawa o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczeń społecznych, czyli popularnie mówiąc  tzw. renta wdowia

Ustawa wprowadza możliwość łączenia (zbiegu) dwóch świadczeń w przypadku śmierci współmałżonka/współmałżonki. Ma na celu poprawę sytuacji osób starszych, które po stracie męża/żony  są zagrożone  pogorszeniem dotychczasowego standardu życia. Dotyczy to przede wszystkim kobiet, które żyją dłużej, a jednocześnie ich emerytury są znacząco niższe niż mężczyzn.  Dotychczas owdowiała   kobieta mogła zrezygnować z własnej emerytury i przejść na rentę rodzinną, wynoszącą 85% emerytury zmarłego współmałżonka (oczywiście analogiczne uprawnienie przysługuje owdowiałym mężczyznom). Nowe przepisy umożliwiają zbieg  (łączenie) dwóch  świadczeń. Przykładowo:  osoba pobierająca rentę po zmarłym może otrzymać 100% renty i dodatkowo 15% własnej emerytury ; natomiast osoba która po śmierci współmałżonka pobiera własną emeryturę, może   połączyć  100%  swojej emerytury i  15% świadczenia rodzinnego. Należy podkreślić, że  wyboru korzystniejszego wariantu dokonuje sam zainteresowany/zainteresowana.

 Ustawa określa szereg warunków  które  muszą spełniać osoby ubiegające się o nowe świadczenie . Są to m.in.

– wiek co najmniej 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn,

– nabycie prawa do renty  nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego (czyli w praktyce  kobiety w wieku co najmniej 55lat  i mężczyźni 60 lat),

-zachowanie wspólnoty majątkowej do chwili śmierci współmałżonka/współmałżonki,

a także ograniczenia finansowe (łączna kwota obu świadczeń nie może przekraczać trzykrotności minimalnej emerytury). W 2025 roku będzie to, z uwzględnienie przyszłorocznej  waloryzacji świadczeń, ok. 5700 PLN. Do powyższej kwoty wlicza się również inne świadczenia i dodatki, które pobiera osoba starająca się o rentę wdowią.

W przypadku ponownego zawarcia związku małżeńskiego, wdowa/wdowiec traci prawo do świadczenia.

Ważne. Świadczenie będzie wypłacane na wniosek osoby ubiegającej się o nie (nie z urzędu!)

 Nowa ustawa  wchodzi w życie od 1 stycznia 2025 i począwszy od tej daty można będzie składać wnioski do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych; wypłaty nowego świadczenia będą realizowane od
 1 lipca  2025 (nie będzie wypłat „wstecz”).

Ustawa ma charakter „kroczący”. Przewiduje się , że w roku 2026 dodatkowe świadczenie może wzrosnąć do 25%.  Jednocześnie rząd deklaruje analizę funkcjonowania nowego rozwiązania i ewentualną korektę  przepisów  w kolejnych latach.

Ustawa w przyjętej wersji znacznie odbiega od założeń projektu obywatelskiego, który był konsultowany ze środowiskiem emeryckim. Przede wszystkim zmniejsza  krąg beneficjentów  (konieczność spełnienia szeregu wymogów), a także zakreśla granice finansowe nowego świadczenia   ( projekt obywatelski przewidywał  trzykrotność średniej emerytury ). Zostało to podyktowane ograniczeniami  budżetowymi.  Nie jest to rozwiązanie mogące satysfakcjonować wszystkich emerytów/emerytki.  Jednak nawet w tej, mocno „okrojonej”  wersji, nowe przepisy zapewnią realną poprawę sytuacji materialnej i wzrost bezpieczeństwa ekonomicznego znacznej grupy ( ok 2 milionów)  samotnych osób starszych, przede wszystkich samotnych, owdowiałych  kobiet.